វិធីបង្រៀនកូនឱ្យចេះទទួលខុសត្រូវលើទង្វើរបស់ខ្លួន
កុមារទាំងអស់អាចនឹងចេះបង្កើតនូវលេសសម្រាប់ទង្វើរបស់ខ្លួនក្នុងពេលណាមួយ ឧទាហរណ៍ដូចជា “វាមិនមែនជាកំហុសរបស់ខ្ញុំទេ។” ដែលជាឃ្លាដែលកុមារចូលចិត្តប្រើពេលដែលគេធ្វើខុស ឬខូចរបស់អ្វីមួយ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់កុមារមួយចំនួន ការកុហកដែលជាទម្លាប់មិនដែលដាច់នោះអាចក្លាយជាបញ្ហាដ៏សំខាន់មួយដែលយើងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់។
ប្រសិនបើកូនរបស់អ្នកនិយាយថា “ខ្ញុំបានវាយនាង ព្រោះនាងបានទាត់ខ្ញុំមុន។” ឬ “មិនមែនជាកំហុសរបស់ខ្ញុំទេ ដែលខ្ញុំមិនបានធ្វើកិច្ចការផ្ទះ ព្រោះអ្នកគ្រូរបស់ខ្ញុំមិនបានផ្ដល់ពេលឱ្យខ្ញុំធ្វើគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការយកសៀវភៅពេលចេញពីរៀន។” ដែលឃ្លានេះពិតជាសំខាន់ និងបង្ហាញនូវមូលហេតុច្បាស់លាស់។ បើមិនអ៊ីចឹងនោះទេ កូនរបស់អ្នកនឹងក្លាយទៅជាមនុស្សធំពេញវ័យដែលចូលចិត្តបដិសេធក្នុងការទទួលខុសត្រូវលើសកម្មភាពដែលគេបានធ្វើ។
រក្សាភាពស្ងប់
ជៀសវាងការឈ្លោះជាមួយនឹងកូនរបស់អ្នកពេលដែលគេសួរពីអ្វីដែលមិនមែនជាកំហុសរបស់អ្នក។ មិនដូច្នោះទេ អ្នកអាចនឹងត្រូវប្រឈមនឹងការប្រើកម្លាំងបាយ។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកត្រូវឆ្លើយតបនូវទង្វើទាំងនោះដោយស្ងប់។ ត្រូវបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ពីលេសរបស់ពួកគេចំពោះទង្វើដែលគេបានធ្វើនោះមិនមែនមានន័យថាគេមិនត្រូវទទួលខុសត្រូវឡើយ។
បង្ហាញប្រាប់គេថា គេកំពុងប្រើលេស ហើយរំលឹកគេពីទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួន។ អ្នកត្រូវនិយាយថា “កូនត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្វីដែលកូនបានធ្វើ។” ឬ “កូនអាចសម្រេចចិត្តក្នុងការរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯង។”
ជំរុញភាពទទួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួន
បង្រៀនកូនអ្នកពីភាពខុសគ្នារវាងការពន្យល់បកស្រាយ និងលេស។ ឧទាហរណ៍ ការប្រាប់គ្រូបង្រៀនរបស់គេថាគេអវត្តមាន មិនបានមករៀន ព្រោះតែគេឈឺ គឺជាការពន្យល់ រីឯការប្រាប់គ្រូរបស់គេថាឆ្កែរបស់គេបានខាំដាច់សៀវភៅកិច្ចការផ្ទះនោះ គឺជាលេស។
ការពន្យល់ជាផ្នែកមួយនៃទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួន ខណៈលេស គឺជាការដាក់បន្ទុកដល់ការស្ដីបន្ទោសដល់អ្នកដទៃតែប៉ុណ្ណោះ។ ការពន្យល់ត្រូវប្រើសម្រាប់អ្នកដទៃឱ្យយល់ពីស្ថានភាព ខណៈលេសត្រូវប្រើដើម្បីលាក់បាំងកំហុស។
កុមារខ្លះ (ក៏ដូចជាមនុស្សធំពេញវ័យដែរ) មានភាពពិបាកក្នុងការសម្គាល់ភាពខុសគ្នា។ ប៉ុន្តែ វាពិតជាស័ក្ដិសមនឹងព្យាយាមដើម្បីជួយកូនរបស់អ្នកឱ្យយល់ពីភាពខុសគ្នាដ៏ធំរវាងការដាក់កំហុសទៅអ្នកដទៃ និងការទទួលស្គាល់នូវទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួន។
បង្កើតសាច់រឿងខ្លះៗ និងឱ្យកូនសម្គាល់ថាពេលណាអ្នកកំពុងបង្កើតលេស និងពេលណាអ្នកកំពុងផ្ដល់នូវការពន្យល់។ ការអនុវត្តនេះអាចជួយកូនរបស់អ្នកឱ្យចេះសម្គាល់ភាពខុសគ្នារបស់សាច់រឿងទាំងពីរនេះ។
ជំរុញពួកគេឱ្យបង្ហាញនូវការពន្យល់ និងលេសពេលដែលអ្នកឱ្យពួកគេមើលរឿង ឬអានសៀវភៅរឿង។ ពេលដែលការយល់ដឹងរបស់ពួកគេរីកចម្រើន នោះគេនឹងពួកគេក្នុងការសម្គាល់ថាពេលណានរណាម្នាក់កំពុងព្យាយាមគេចវេសពីទំនួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន។
បង្រៀនពីជំនាញដោះស្រាយបញ្ហា
ពេលដែលកូនរបស់អ្នកព្យាយាមបន្ទោសអ្នកដទៃសម្រាប់កំហុស ឬបញ្ហារបស់ខ្លួនឯងនោះ អ្នកត្រូវផ្លាស់ប្ដូរគេឱ្យងាកត្រឡប់មើលពីជម្រើសដែលគេត្រូវរើសក្នុងការឆ្លើយតបទៅលើបញ្ហានោះ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើគេនិយាយថា “ខ្ញុំប្រឡងមិនសូវបានពិន្ទុល្អ ព្រោះតែគ្រូរបស់ខ្ញុំមិនបានពន្យល់ខ្ញុំពីរបៀបធ្វើលំហាត់នោះ។” ហើយត្រូវសួរគេវិញថា “តើកូនគួរតែធ្វើអ្វីខ្លះពីការប្រឡងនោះ?”។ អ្នកត្រូវនិយាយពីអ្វីដែលគេអាចសួរដើម្បីបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ ឬក៏ស្វែងរកជំនួយ ជាជាងទម្លាក់កំហុសទៅគ្រូបង្រៀនសម្រាប់ការទទួលបានពិន្ទុតិចរបស់គេ។
វាក៏មានសារសំខាន់ផងដែរដែលកូនរបស់អ្នកអាចសម្គាល់នូវជម្រើសដែលគេគួរជ្រើសរើស និងឆ្លើយតប។ ប្រសិនបើបងស្រីរបស់គេវាយគេ គេមិនត្រូវវាយនាងវិញទេ។ ប៉ុន្តែ គេត្រូវសុំឱ្យអ្នកដទៃជួយ ប្រាប់នាងឱ្យឈប់វាយគេ ឬក៏ចាកចេញពីកន្លែងនោះ។ អ្នកត្រូវបង្រៀនគេថាមិនថាមានអ្វីកើតឡើងជុំវិញគេឡើយ គេត្រូវតែទទួលខុសត្រូវលើជម្រើសរបស់គេ។
បង្ហាញពីការមេរៀនដែលបានមកពីកំហុស
អ្នកត្រូវបង្រៀនកូនរបស់អ្នកថារាល់កំហុសដែលកើតមានឡើង គឺជាឱកាសក្នុងរៀនសូត្រ។ ពេលដែលកុមារយល់ពីកំហុស នោះពួកគេនឹងរៀនពីកំហុសនោះ ហើយពួកគេនឹងកាត់បន្ថយការបិទបាំងកំហុស ឬក៏ទម្លាក់កំហុសទៅឱ្យអ្នកដទៃ។ អ្នកត្រូវបង្ហាញគេថា ការបង្កើតកំហុសមិនមែនសុទ្ធតែអាក្រក់នោះទេ ប៉ុន្តែវាពិតជាសំខាន់ក្នុងការរៀនសូត្រពីកំហុសនោះ ហើយពួកគេនឹងមិនប្រព្រឹត្តកំហុសដដែលៗទៀតឡើយ។
សរសើរកូនៗពេលដែលគេនិយាយប្រាប់ការពិត ឬក៏ទទួលខុសត្រូវលើទង្វើដែលគេបានធ្វើ។ ពេលដែលគេនិយាយថា “ខ្ញុំមិនគួរវាយនាងទេបើសិនជានាងមិនធ្វើឱ្យខ្ញុំខឹង។” នោះអ្នកត្រូវរំលឹកគេជារឿយៗថាមិនមានអ្នកណាម្នាក់បង្ខំគេឱ្យធ្វើអ្វីដែលគេកំពុងជ្រើសរើសធ្វើនោះទេ ហើយពេលដែលគេនិយាយតាមសម្រួលពីអ្វីដែលគេអាចធ្វើបានខុសពីការវាយមនុស្សនៅពេលក្រោយ៕
អត្ថបទដើម៖ How to Teach Your Child to Take Responsibility for His Behavior
- Tags: Cambodia, children, education, international school cambodia, Liberty International School, Phnom Penh, pre school, school
